%0 Journal Article %T بهینه‌سازی فرایند تولید کربوکسی متیل سلولوز از باگاس (تفاله) نیشکر %J نشریه شیمی و مهندسی شیمی ایران %I جهاد دانشگاهی-پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی ایران %Z 1022-7768 %A زینالی, محمد ابراهیم %A طاهرخانی, رامین %A حکیم, شکوفه %A سلطانی, صدیقه %D 2021 %\ 08/23/2021 %V 40 %N 2 %P 185-194 %! بهینه‌سازی فرایند تولید کربوکسی متیل سلولوز از باگاس (تفاله) نیشکر %K باگاس %K سلولوز %K طراحی آزمون %K کربوکسیمتیلسلولوز %K درجه جانشینی %R %X کربوکسی متیل سلولوز پلیمری محلول در آب است که کاربردهای فراوانی در صنایع گوناگون دارد. منابع گوناگونی برای تهیه کربوکسی متیل سلولوز وجود دارد که یکی از آ‌ن‌ها باگاس است. باگاس(تفاله) نیشکر متشکل از سلولوز، همی‌سلولوز و لیگنین است. از آنجا که 40 -30 درصد باگاس دارای سلولوز است، بنابراین  می‌تواند به‌عنوان منبع سلولوز برای تهیه کربوکسی‌متیل‌سلولوز درنظر گرفته شود. در این پژوهش همی‌سلولوز و لیگنین به‌وسیله محلول اسید رقیق و سدیم هیدروکسید  از باگاس جدا و سلولوز استخراج  شد. سولفوریک اسید و نیتریک اسید رقیق در مرحله اسیدی استفاده شدند که سولفوریک اسید باعث حذف بیش­تری از همی‌سلولوز شد. برای جداسازی کامل سلولوز، از درصد‌های گوناگون محلول سولفوریک اسید  و سدیم هیدروکسید در زمان‌های متفاوت از واکنش استفاده شد. با  محاسبه سطح نرمال‌شده زیر پیک‌های مشخصه طیف FT-IR به­دست­آمده از نمونه‌ها با نرم افزار Origin و مقایسه آن‌ها، نمونه با بیش ­ترین مقدار سلولوز استخراج‌شده انتخاب شد. سلولوز استخراج‌شده در این مرحله برای تهیه کربوکسی‌متیل‌سلولوز استفاده شد. در مرحله بعد روش پاسخ سطح (RSM) همراه با طراحی آزمون  Box-Behnken Design (BBD) برای دستیابی به بیش ­ترین درجه جانشینی کربوکسی‌متیل ‌سلولوز به‌کار گرفته شد. متغیرهای مستقل این طراحی عبارت از  دمای واکنش، غلظت محلول سدیم هیدروکسید و مقدار سدیم مونوکلرواستات به ازای هر گرم سلولوز بود. بیش­ ترین  درجه جانشینی 66/0 تعیین شد، در حالی که فاکتور رضایت 14/97 درصد محاسبه شد که نشانگر مطابقت خوب مدل با داده‌های تجربی است. گرانروی محلول 2 درصد کربوکسی‌متیل‌سلولوز با درجه جانشینی 66 / برابر با  cP 8/24 و وزن مولکولی این نمونه 261000 گرم بر مول شد که در مواد شوینده کاربرد دارد. %U https://www.nsmsi.ir/article_36994_930ef1df708e40445f3b2fb5e382f231.pdf