%0 Journal Article %T بهینه سازی سنتز فرمون جنسی ساقه خوار نیشکر به عنوان حدواسط فرمون کرم‌ خراط با روش های ایمن و با بازده بالا %J نشریه شیمی و مهندسی شیمی ایران %I جهاد دانشگاهی-پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی ایران %Z 1022-7768 %A طباطبایی قمی, سید علی %A ناصری, مهدی %A اکبرزاده, رویا %D 2023 %\ 05/22/2023 %V 42 %N 1 %P 103-109 %! بهینه سازی سنتز فرمون جنسی ساقه خوار نیشکر به عنوان حدواسط فرمون کرم‌ خراط با روش های ایمن و با بازده بالا %K ساقه خوار نیشکر %K فرمون جنسی %K سنتز %K مواد اولیه در دسترس %R %X حشره ساقه خوار نیشکر Lederer Sesamia cretica  هر ساله خسارات عمده ای به مزارع نیشکر، ذرت و غلات وارد می­ کند. فرمون جنسی این حشره مخلوطی از (80%) Z)-9-tetradecen-1-ol) و (10%) acetate (Z)-9tetradecenyl و (10%) (Z)-11-hexadecen-1-ol است. روش ­های گزارش شده پیشین برای سنتز آزمایشگاهی این مواد، شامل استفاده از مراحل مشکل، حلال­ های زیان آور و اغلب دارای راندمان پایین است که از نظر اقتصادی همیشه نمی­ تواند مقرون به صرفه باشد. در این پژوهش، روشی ایمن و دارای کارایی اقتصادی بالا برای سنتز جزء اصلی این فرمون طی پنج مرحله واکنش متوالی با استفاده از حلال­ های ایمن و مواد اولیه در دسترس گزارش می شود. %U https://www.nsmsi.ir/article_247080_da1b68dbe2417126392a6a552ffbbf6e.pdf