2
تبریز، دانشگاه صنعتی سهند، مرکز تحقیقات نفت و گاز سهند
چکیده
:با توجه به کاهش جهانی تولید نفت، نبود بازدهی روش های متداول ازدیاد برداشت و میزان بالای نفت باقیمانده در مخازن هیدروکربوری، استفاده از روشهای با سوددهی بالاتر با وجود تحمیل هزینه ی بیشتر ، منطقی به نظر می رسد. پدیده ی جذب ناخواسته تحت تأثیر عامل های گوناگون باعث کاهش کارایی فرایند تزریق متناوب محلول فعالکننده ی سطحی و گاز می شود. این در حالی است که آنالیز جریان جزئی، موفقیت این روش را در فرایند ازدیاد برداشت مخازن هیدروکربوری تأیید نموده است. در این مطالعه، فرایند جذب به دو روش استاتیک و دینامیک بررسی شد و تأثیر نوع فاز گازی، نوع سنگ، غلظتهای گوناگون ماده فعال کننده ی سطحی و مادهی کمکی بر میزان جذب صورت گرفته مطالعه شد. همچنین، آزمایشهای تزریق متناوب محلول فعال کنندهی سطحی و گاز به منظور مقایسه با دیگر روش های متداول مانند تزریق متناوب آب و گاز و تزریق پیوسته ی گاز و تأثیر ماده ی کمکی کلسیم لیگنوسولفانات بر میزان بازیافت انجام شد. به منظور به دست آوردن غلظت سدیم دودسیل سولفات از روش رنگ سنجی بر مبنای تشکیل زوج یون بین ماده ی فعال کننده ی سطحی (آنیونی بدون رنگ) و سفرانین (کاتیون رنگی) استفاده شد. نتیجه ها نشان داد که میزان دانسیته ی جذب مادهی فعالکننده ی سطحی در حضور گاز نیتروژن نسبت به زمانی که گاز متان در معرض سنگ قرار دارد، کمتر است. همچنین میزان جذب سدیم دودسیل سولفات در حضور ماده ی لیگنوسولفانات کاهش می یابد. آزمایش های جذب استاتیک انجام شده بر روی دولومیت و شیل نشان داد که میزان جذب ماده ی فعالکننده ی سطحی در آنها بالاتر از سیلیس است. فرایند تزریق متناوب محلول فعال کنندهی سطحی و گاز نسبت به فرایند های تزریق متناوب آب و گاز و تزریق پیوسته گاز میزان بازیافت را به ترتیب 10 و 28 درصد افزایش می دهد. کف در نرخ بهینه ی تزریق به صورت مناسب تشکیل و باعث کاهش موثر تحرک پذیری گاز می شود. استفاده از ماده ی لیگنوسولفانات نیز ضمن افزایش 2 درصدی میزان بازیافت باعث کاهش 22 درصدی میزان جذب ماده ی فعال کننده ی سطحی می شود.
صفرزاده, محمدامین, محمد صالحی, مهدی, & طباطبایی نژاد, سید علیرضا. (1393). بررسی آزمایشگاهی پدیده ی جذب در فرایند تزریق متناوب محلول فعال کننده ی سطحی و گاز نیتروژن. نشریه شیمی و مهندسی شیمی ایران, 33(3), 7-18.
MLA
محمدامین صفرزاده; مهدی محمد صالحی; سید علیرضا طباطبایی نژاد. "بررسی آزمایشگاهی پدیده ی جذب در فرایند تزریق متناوب محلول فعال کننده ی سطحی و گاز نیتروژن". نشریه شیمی و مهندسی شیمی ایران, 33, 3, 1393, 7-18.
HARVARD
صفرزاده, محمدامین, محمد صالحی, مهدی, طباطبایی نژاد, سید علیرضا. (1393). 'بررسی آزمایشگاهی پدیده ی جذب در فرایند تزریق متناوب محلول فعال کننده ی سطحی و گاز نیتروژن', نشریه شیمی و مهندسی شیمی ایران, 33(3), pp. 7-18.
VANCOUVER
صفرزاده, محمدامین, محمد صالحی, مهدی, طباطبایی نژاد, سید علیرضا. بررسی آزمایشگاهی پدیده ی جذب در فرایند تزریق متناوب محلول فعال کننده ی سطحی و گاز نیتروژن. نشریه شیمی و مهندسی شیمی ایران, 1393; 33(3): 7-18.