تأثیر رطوبت بر مقاومت کششی قالی‌های موزه‌ای با الیاف طبیعی پشم، پنبه و ابریشم

سامانیان, ساسان; بهمنی, ساره

تأثیر رطوبت بر مقاومت کششی قالی‌های موزه‌ای با الیاف طبیعی پشم، پنبه و ابریشم

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

قالی‌های موزه‌ای از آثار ارزشمند کشور ایران هستند و رطوبت یکی از عامل‌های محیطی مهمی است که نقش به سزایی در تخریب قالی‌های موزه‌ای به عهده دارد. رطوبت باعث فساد شیمیایی و واکنش‌های زیستی در قالی‌ها می‌شود، رطوبت عمل فرسودگی و پریدگی رنگ را تسریع می‌بخشد. این پژوهش از نوع تجربی- تحلیلی است که با بررسی‌های محیطی و همچنین مطالعه‌های کتابخانه‌ای و آزمایشگاهی صورت پذیرفته است با هدف شناخت و معرفی میزان رطوبت نسبی مناسب برای حفاظت قالی‌های موزه‌ای با الیاف طبیعی پشم، پنبه و ابریشم پرداخته شده است. بنابراین برای پاسخ به این سوال که رطوبت به عنوان عامل مهم محیطی آسیب‌رسان از منظر حفاظت پیشگیرانه چه میزان بر مقاومت کششی قالی‌های موزه‌ای با الیاف طبیعی پشم، پنبه و ابریشم تأثیر دارد؛ به انجام آزمون مقاومت کششی قالی در راستای طول و عرض بر روی نمونه‌های مدل‌سازی شده پرداخته شده سرانجام با توجه به داده‌های به‌دست آمده از آزمون استحکام کششی قالی در راستای طول و عرض نمونه‌ها، بیانگر این نکته است که تأثیر تخریبی رطوبت بر مقاومت کششی قالی در راستای طول 830/7 درصد و در راستای عرض 876/5 درصد کاهش می‌دهد. آنالیز واریانس، آزمون‌های توکی و LSD می‌توان نتیجه گرفت که رطوبت تأثیر تخریبی بر روی قالی‌های موزه‌ای گذاشته و مقاومت کششی قالی را کم‌تر کرده و بر روی مقاومت کششی قالی‌ها تأثیر معناداری دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

شیمی رنگ و الیاف

مراجع

[1] Riederer J., The Rathgen Research Laboratory at Berlin, Studies in Conservation, 21(2): 67 (1976).

[2] Schober G., Fungi in Carpeting and Furniture Dust, Allergy, 46: 639-643 (1991).

[3] Brooks M., Lister A., Eastop D., Bennett T., Artifact or Information? Articulating the Conflicts in Conserving Archaeological Textiles, Studies in Conservation, 41: 16-21 (1996).

[4] Bacci M., Cucci C., Azelio M., Andrea G., Mignani A., Innovative Sensors for Environmental Monitoring in Museums, Sensors, 8(3): 1984-2005 (2008).

[5] Heiden K., Making Choices About Salvaging Wet or Flood Damaged Carpet, Graduate Research Assistant, TCD Department Shirley Niemeyer, Extension Specialist, Home Environment, (1994).

[6] Sousa M., Melo J.M., Casimiro T., Aguiar Ricardo A., “The Art of CO₂ for Art Conservation: A Green Approach to Antique Textile Cleaning, Green Chemistry, 9(9): (2007).

[7] Agoston G.A., Plenderleith H.L., Werner A.E.A., The Conservation of Antiquities and Works of Art: Treatment, Repair and Restoration, Leonardo, 7(2): 183 (1971).

[8] گودرزنیا آ.، مقبلی م.ر.، بررسی اثر دما، رطوبت و نانوذره سیلیس بر ریخت شناسی و تخلخل سطحی الیاف پلی استایرن الکتروریسی شده، نشریه شیمی و مهندسی شیمی ایران، (1)38: 79 تا 87 (1398).

[9] بوکایف، پ،ت. "تکنولوژی عمومی صنعت نساجی پنبه‌ای"، ترجمه ابوالقاسم طاهری عراقی. تهران: انتشارات آقابیگ، چاپ اول. (1369).

[10] حاجی شریفی م.، ساسان نژاد ج.، "ویژگی‌های الیاف نساجی"، تهران: انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، چاپ دوم. (1374).

[11] حقیقت کش م.، افشار م.، "خلاصه نظریه‌ها و مسائل ویژگی‌های فیزیکی الیاف"، تهران: انتشارات مرکز نشر دانشگاه صنعتی امیرکبیر، چاپ اول. (1377).

[12] توانایی ح.، "فیزیک الیاف"، اصفهان: انتشارات ارکان دانش، چاپ دوم. (1381).

[13] صالح علوی غلامرضا.، "آشنایی با ابریشم"، کاشان: نشر مرسل. (1387).

[14] امیری ستاره.، "الیاف شناسی"، تهران: انتشارات سمت. (1392).

[15] Thomson. Garry., “The Museum Environment”, Oxford, Butterworth Heinemann (1986).

[16] Perkins Z.A., Brako. J., Mann. R., “Woven Traditions: The Integration of Conservation and Restoration Techniques in the Treatment of Oriental Rugs”, The Textile Museum Journal, 29-30: 13-25 (1991).

[17] Shelley Marjorie. “The Care & Handling of Art Objects” : practices in the Metropolitan Museum of Art, Antiques & Collectibles. (1987).

[18] Hutchison R.B., From Restoration to Conservation: Parallels Between the Tradition of Tapestry Conservation and Carpet Conservation, The Textile Museum Journal, 29-30: 9-12 (1991).

[19] امین شیرازی ش.، بهادری ر.، دستورالعمل شرایط نگهداری و انبارداری بافته‌ها، ماهنامه مرمت، 13: 14 تا 16 (1386).

[20] Mary M. Fahey., Chief Conservator., The Henry Ford., “The Care and Preservation of Antique Textiles and Costumes”, Benson Ford Research Center. Henry Ford Museum. (2007).