1
گروه شیمی (محض/دارویی)، دانشکده شیمی دارویی، علوم پزشکی تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2
گروه شیمی آلی، دانشکده شیمی دارویی، علوم پزشکی تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده
گیاه گل جالیز (سیستانچه توبولوزا) ،گیاه انگلی چند ساله، یکی از منابع گیاهی مجاز به عنوان (Cistanche herb) در فارماکوپه ژاپنی-چینی است و در مناطق صحرایی خشک و نیمه خشک رشد می‌کند. این گیاه به عنوان راه حلی برای بیابان زدایی و ممانعت از گرمایش جهانی به شمار می‌آید. ترکیبات فنلی و غیرفنلی موجود در این گیاه دارای اثرات دارویی متنوع و خواص آنتی اکسیدانی است که در سلول زنده از اهمیت بالایی برخوردارند. هدف از بررسی ترکیبات موجود در گیاه گل جالیز، ارزیابی سیستماتیک رفتار آنتی اکسیدانی و ایجاد رابطه بین ساختار شیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانی ترکیبات موثره این گیاه از طریق بررسی مکانیسم تشکیل رادیکال‌های آزاد و انرژی شکسته شدن پیوند‌های مدنظر در ساختار شیمیایی ترکیبات موجود در آن است. بررسی‌های انجام گرفته با نظریه تابعیت چگالی (DFT) و روش تئوری 6-311++G(d,p) B3LYP/ DFT/ در دو فاز گاز و آب نشان داد که کمترین میزان آنتالپی تفکیک پیوند (BDE) و تجزیه‌ی پروتون (PDE) در میان رادیکال‌های ایجاد شده از ساختارهای کانکانول و آرجیول، متعلق به رادیکال شماره 4 آرجیول است که در نتیجه‌ی حذف اتم هیدروژن از کربن شماره 10 آن ایجاد شده است. نتایج محاسبات نشان می‌دهد که این ترکیب همچنین در برخورد با رادیکال‌های اکسیژنی نظیر رادیکال هیدروکسید بهترین نتیجه را داشت (منفی ترین مقدار بدست آمده برای تغییرات آنتالپی (HΔ) و انرژی آزاد گیبس (GΔ)).
)