پتانسیل سنجی مزرعه های خورشیدی با روش های تصمیم گیری چند معیاره در ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

گروه حرارت و سیالات و تبدیل انرژی، دانشکده مهندسی مکانیک و مکاترونیک، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

چکیده

یکی از راه­ های پیشرفت به سمت انرژی پایدار، استفاده از انرژی خورشیدی در جهان است. ایران نیز پتانسیل بالایی برای استفاده از انرژی خورشیدی دارد، ولی شناسایی منطقه­ های مناسب برای ساخت نیروگاه­ های خورشیدی یک موضوع مهم است. هدف از این پژوهش ارزیابی پتانسیل انرژی خورشیدی 9 مرکز استان در ایران با 3 روش تصمیم‌گیری چند معیاره مجموع ساده وزنی، تاپسیس و الکتره می ­باشد. در این راستا از 3 معیار اصلی محل نصب، شرایط آب و هوایی و ریسک استفاده شد،که شامل 11 زیر معیار بوده و با روش آنتروپی شنون وزن­دهی شدند. در این وزن­دهی، بیش­ترین و کم­ترین وزن به ترتیب به معیارهای جمعیت و میزان تابش افقی اختصاص یافت. نتیجه‌های اولویت­بندی نیز نشان می ­دهد، که زاهدان، در هر 3 روش به گزینه ­های دیگر اولویت دارد و امتیاز این گزینه، در روش مجموع ساده وزنی 488904/0، در روش تاپسیس 8485/0 و در روش الکتره، زاهدان و تبریز هر دو با تعداد 5 برتری، نسبت به سایر گزینه ­ها در اولویت هستند، همچنین در هر 3 روش، تهران به عنوان بدترین گزینه برای احداث نیروگاه­ های خورشیدی انتخاب شد و امتیاز این گزینه در روش مجموع ساده وزنی 167015/0، در روش تاپسیس 4452/0 و در روش الکتره نیز همراه با کرمان بدون داشتن برتری به گزینه ­های دیگر در اولویت آخر قرار گرفتند. همچنین در 6 حالت گوناگون، آنالیز حساسیت روی مدل ­های ارائه شده، صورت گرفت. نتیجه‌های آنالیز حساسیت نشان داد، که روش تاپسیس حساسیت کمتری، نسبت به 2 روش دیگر، بر روی اوزان­ شاخص­ ها دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


[1] Belgasim B., Aldali Y., Abdunnabi M.J., Hashem G., Hossin K., The Potential of Concentrating Solar Power (CSP) for Electricity Generation in Libya, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 90: 1-15, (2018).
[2] Sindhu S., Nehra V., Luthra S., Investigation of Feasibility Study of Solar Farms Deployment using Hybrid AHP-TOPSIS Analysis: Case Study of India, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 73: 496-511 (2017).
[3] Wu Y., Zhang B., Wu C., Zhang T., Liu F., Optimal Site Selection for Parabolic trough Concentrating Solar Power Plant using Extended PROMETHEE Method: A Case in China, Renewable Energy, 143: 1910-1927 (2019).
[4] Munir S., Khan B., Abdullah A., Khan S., Naz S., Computational Investigations of a Novel Charge Transfer Complex for Potential Application in Dye Sensitized Solar Cells, Iranian Journal of Chemistry and Chemical Engineering (IJCCE), 39(6): 19-27 (2020).
[5] Ayaz M., Kasi J., Kasi A., Bokhari M., Sohail M., Ullah S., Ullah S., Natural Plant Trifolium Pratense, Mirabilis Jalapa and Bassia Scoparia Extract used as Photosensitizer in Dye Sensitized Solar Cell,”Iranian Journal of Chemistry and Chemical Engineering (IJCCE), 40(3): 872-880 (2021).
[6] Shukla K., Sudhakar K., Baredar P., Recent Advancement in BIPV Product Technologies: A Review, Energy and Buildings, 140: 188-195 (2017).
[7] Shukla K., Sudhakar K., Baredar P., Simulation and Performance Analysis of 110 kWp Grid-Connected Photovoltaic System for Residential Building in India: A Comparative Analysis of Various PV Technology, Energy Reports, 2: 82-88, (2016).
[8] Ciriminna R., Meneguzzo F., Pecoraino M., Pagliaro M., Rethinking Solar Energy Education on the Dawn of the Solar Economy, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 63: 13-18, (2016).
[9] Firouzjah K.G., Assessment of Small-Scale Solar PV Systems in Iran: Regions Priority, Potentials and Financial Feasibility, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 94: 267-274, (2018).
[10] ضامن م.، رضاخانی ن.، رجبی م.، زینالی دانالو م.ع.ا.، ارزیابی عملکرد سامانه ترکیبی آب گرم‌کن/آب شیرین‌کن خورشیدی خانگی، شیمی و مهندسی شیمی ایران، (3)34: 91تا103 (1394).
[11] Aly S., Jensen S., Pedersen A.B., Solar Power Potential of Tanzania: Identifying CSP and PV Hot Spots through a GIS Multicriteria Decision Making Analysis, Renewable Energy, 113: 159-175, (2017).
[12] Sadeghi N., Jamshidi A., Seyyedin M., Detection of Mycobacterium Avium Subsp. Paratuberculosis in Pasteurized Milk Samples by Culture, Direct Nested PCR and PCR Methods in Northeast of Iran, Iranian Journal of Chemistry and Chemical Engineering (IJCCE), 39(6): 251-25 (2020).
[13] Yalcin M., F. Gul K., A GIS-based Multi Criteria Decision Analysis Approach for Exploring Geothermal Resources: Akarcay basin (Afyonkarahisar) Geothermics, 67: 18-28, (2017).
[14] Mohsen M.S., Akash B.A., Evaluation of Domestic Solar Water Heating System in Jordan using Analytic Hierarchy Process, Energy Conversion and Management, 38(18): 1815-1822 (1997).
[15] Cavallaro F., Fuzzy TOPSIS Approach for Assessing Thermal-Energy Storage in Concentrated Solar Power (CSP) Systems, Applied Energy, 87(2): 496-503 (2010).
[16] Ozdemir S., Sahin G., Multi-Criteria Decision-Making in the Location Selection for a Solar PV Power Plant using AHP, Measurement, 129: 218-226 (2018).
[17] Akçay M., Atak M., Optimal Site Selection for a Solar Power Plant in Turkey Using a Hybrid AHP-TOPSIS Method, Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 14(4): 413-420 (2018).
[18] Deogam N., Optimal Site Selection for Solar Photovoltaic Power Plant in North Eastern State of India using Hybrid MCDM Tools, International Journal of Energy Optimization and Engineering (IJEOE), 8(2): 61-84 (2019).
[19] Colak H.E., Memisoglu T., Gercek Y., Optimal Site Selection for Solar Photovoltaic (PV) Power Plants using GIS and AHP: A Case Study of Malatya Province, Turkey, Renewable Energy, 149: 565-576, (2020).
[20] Asakereh M., Omid R. Alimardani, Sarmadian F., Developing a GIS-based Fuzzy AHP Model for Selecting Solar Energy Sites in Shodirwan Region in Iran, International Journal of Advanced Science and Technology, 68: 37-48 (2014).
[21] Vafaeipour M., Zolfani S.H., Varzandeh M.H.M., Derakhti A., Eshkalag M.K., Assessment of Regions Priority for Implementation of Solar Projects in Iran: New Application of a Hybrid Multi-Criteria Decision Making Approach, Energy Conversion and Management, 86: 653-663 (2014).
[22] Zoghi M., Ehsani A.H., Sadat M., Javad Amiri M., Karimi S., Optimization Solar Site Selection by Fuzzy Logic Model and Weighted Linear Combination Method in Arid and Semi-Arid Region:
A Case Study Isfahan-Iran, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 68: 986-996 (2015).
[23] ناصحی س.، نوری گ.،  فریادی ش.، (مطالعه موردی استان هرمزگان) ANP  مکانیابی نیروگاه خورشیدی با منطق فازی و ... ، مجله فنی و مهندسی فناوری‌های نوین در سامانه‌های انرژی، (1)3: بهار (1396).
[24] هوشنگی ن.، شیخ  ع.ا.آ. ، پتانسیل‌سنجی احداث نیروگاه‌های خورشیدی در ایران با روش‌های تاپسیس، فازی تاپسیس و فازی سوگنو، نشریه جغرافیا و برنامه‌ریزی، (21)59: 303تا327، (1396)
[25] Asakereh, M. Soleymani, and M. J. Sheikhdavoodi, “A GIS-based Fuzzy-AHP Method for the Evaluation of Solar Farms Locations: Case Study in Khuzestan province, Iran,” Solar Energy, 155: 342-353, (2017).
[26] Sadeghi M., Karimi M., GIS-Based Solar and Wind Turbine Site Selection using Multi-Criteria Analysis: Case Study Tehran, Iran, Int. Arch. Photogramm. Remote Sens Spat. Inf. Sci, 42: 469-476, (2017).
[27] Yousefi, H. Hafeznia H., Yousefi-Sahzabi A., Spatial Site Selection for Solar Power Plants Using a GIS-based Boolean-Fuzzy Logic Model: A Case Study of Markazi Province, Iran, Energies, 11(7): 1648 (2018).
[28] Rezaei M., Mostafaeipour A., Qolipour M., Tavakkoli-Moghaddam R., Investigation of the Optimal Location Design of a Hybrid Wind-Solar Plant: A Case Study, International Journal of Hydrogen Energy, 43(1): 100-114 (2018).
[29] Shorabeh S.N., Firozjaei M.K., Nematollahi O., Firozjaei H.K., Jelokhani-Niaraki M., A Risk-based Multi-Criteria Spatial Decision Analysis for Solar Power Plant Site Selection in Different Climates: A Case Study in Iran, Renewable Energy, 143: 958-973 (2019).
[30] Asadi M., PourHossein K., Wind and Solar Farms Site Selection Using Geographical Information System (GIS), Based on Multi Criteria Decision Making (MCDM) Methods:
A Case-Study for East-Azerbaijan, In 2019 Iranian Conference on Renewable Energy & Distributed Generation (ICREDG) 2019 Jun 11, IEEE, 1-6 (2019).
[31] شورابه س.ن.ز.، سامانی ن.ن.، ابدالی ی.، تهیه نقشه پتانسیل نیروگاه های خورشیدی مبتنی بر مفهوم ریسک مطالعه موردی: استان خراسان رضوی، فصلنامه علمی-پژوهشی اطلاعات جغرافیایی «سپهر»، 111(28): 129تا147، پاییز (1398).
[32] Mostafaeipour H., Arabnia R., Ghasemifar M., Location Optimization of Renewable Energy Farms for Electricity Generation Using Multi Criteria Decision Making (MCDM) Methodologies,  IAPE '19, Oxford, United Kingdom.
[33]  Kannan D., Moazzeni S., Mostafayi Darmian S., Afrasiabi A., A Hybrid Approach Based on MCDM Methods and Monte Carlo Simulation for Sustainable Evaluation of Potential Solar Sites in East of Iran, Journal of Cleaner Production, 279: 122368 (2020).
[34] https://www.bahesab.ir/map/geographic/, [last accessed: January 2020].
[35] رضیئی ط.، منطقه‌بندی اقلیمی ایران به روش کوپن-گایگر و بررسی جابه جایی مناطق اقلیمی کشور در سده بیستم، فیزیک زمین و فضا، (2)43: 419تا439، تابستان (1396). 
[36] http://www.satba.gov.ir/, [last accessed: January 2020].
[37] نجفی ب.، مطالعه و بررسی سامانه‌های فتوولتائیک برای تعیین مهم‌ترین عامل‌های مؤثر در جایابی بهینه نیروگاه‌های خورشیدی در ایران، مجله نخبگان علوم و مهندسی، (5)2: 56تا72 (1396).
[38] Ghasemi G., Noorollahi Y., Alavi H., Marzband M., Shahbazi M., Theoretical and Technical Potential Evaluation of Solar Power Generation in Iran, Renewable Energy, 138: 1250-1261 (2019).
[39] Al Garni H. Z., Awasthi A., Solar PV Power Plant Site Selection Using a GIS-AHP Based Approach with Application in Saudi Arabia, Applied Energy, 206: 1225-1240 (2017).
[40] کاظمی ا.، مصطفایی‌پور ع., “اولویت بندی شهرستان‌های استان اصفهان برای تولید برق با استفاده از انرژی خورشیدی,” کنفرانس بین المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت و مهندسی صنایع، (1394).
[41] Noorollahi E., Fadai D., Akbarpour Shirazi M., Ghodsipour S.H., Land Suitability Analysis for Solar Farms Exploitation Using GIS and Fuzzy Analytic Hierarchy Process (FAHP)—A Case Study of Iran, Energies, 9(8): 643 (2016).
[42] https://www.amar.org.ir/, [last accessed: January 2020].
[43] http://climat.blogfa.com/post/154, [last accessed: January 2020].
[44] Mostafaeipour M. Saidi-Mehrabad M. Rezaei, Qolipour M., The Ranking of Southern Ports and Islands of Iran for Seawater Desalination Plants using ELECTRE III Method, Journal of Renewable Energy and Environment, 4(2&3): 10-22, (2017).
[45] Shahdabadi R.S., Maleki A., Haghighat S., Ghalandari M., Using Multi-Criteria Decision-Making Methods to Select the Best Location for the Construction of a Biomass Power Plant in Iran, Journal of Thermal Analysis and Calorimetry, 145(4): 2105-2122, (2020).
[46] Yasmin M., Tatoglu E., Kilic H.S., Zaim S., Delen D., Big Data Analytics Capabilities and Firm Performance: An Integrated MCDM Approach, Journal of Business Research, 114: 1-15 (2020).
[47] Youssef E., An Integrated MCDM Approach for Cloud Service Selection Based on TOPSIS
and BWM, IEEE Access, 8: 71851-71865 (2020).
[48] Akmaludin F.E., Schaduw H. Purwanto Hartati T., Sumbaryadi A., Selection of Selected Flight Attendants Using MCDM-AHP and ELECTRE Method, SinkrOn, 4(1): 25-31 (2019).