پیش تغلیظ و اندازه‏ گیری مقدارهای بسیار کم جیوه در نمونه ‏های حقیقی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

گروه شیمی کاربردی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

چکیده

در این پژوهش روشی کارا، با تکرار‌پذیری خوب، سریع، ساده، بسیار ارزان و به نسبت سازگار با محیط زیست برای پیش تغلیظ مقدارهای جیوه در حد نانو گرم بر لیتر در نمونه های حقیقی  کنسرو ماهی و آب طبیعی به کار رفت. در این روش محلولی از دی تیزون (عامل کمپلکس دهنده) به نمونه آبی دارای جیوه افزوده و یک میلی لیتر اتانول دارای صد میکرولیتر آندکانول نرمال به سرعت به محلول آبی تزریق شد. با این عمل کمپلکس جیوه با دی تیزون تشکیل و به درون آندکانول استخراج شد و پس از سانتریفوژ و سرد کردن محلول، آندکانول منجمد و جدا شد و به وسیله روش نشر اتمی به کمک پلاسمای جفت شده القایی، مقدار جیوه اندازه ‏گیری شد. بررسی تأثیر متغیرهای مؤثر (حجم حلال پخش کننده و استخراجی، حجم محلول، pH، غلظت لیگاند) برای رسیدن به شرایط بهینه با کمک آنالیز واریانس و طراحی هم‏ نهاده مرکزی  انجام شد که در آن مصرف مواد شیمیایی و حلال‌های سمی و گران‏قیمت کمینه شد. در شرایط بهینه، حد تشخیص این روش 10 نانو گرم بر لیتر و تکرارپذیری آن 4% با عامل پیش ‏تغلیظ 168 است. نداشتن اثر حافظه، یکی از مهم ­ترین برتری‏های این روش در مقایسه با روش ‏های مبتنی بر فاز جامد به‏ شمار می‏رود. این روش به طور موفقیت آمیزی برای تعیین جیوه 4 نمونه آبی و یک نمونه کنسرو ماهی به کار رفت

کلیدواژه‌ها

موضوعات


[1] حجتی، محمد؛ توسعه روش‏های میکرواستخراج برای اندازه‏گیری آلاینده‏های زیست محیطی، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، (1388).
[2] Khalili Zanjani M.R., Yamini Y., Shariati S., Jönsson J.Å., A New Liquid-Phase Microextraction Method Based on Solidification of Floating Organic Drop, Anal. Chim. Acta, 585: 286-293 (2007)
[3] Clement R.E., Yang P.W., Environmental Analysis, Anal. Chem., 73: 2761-2790 (2001).
[4] Joensuu O.L., Fossil Fuels as a Source of Mercury Pollution, Science, 172: 1027-1028 (1971).
[5] کیخوائی، مسعود؛ رحمانی، ماشاءالله؛ مهرپور، مریم؛ اندازه گیری اسپکتروفوتومتری مقدارهای بسیار ناچیز پالادیوم در نمونه‌های آبی با فناوری یک مرحله ای میکرواستخراج مایع ـ مایع پخشی در سرنگ، نشریه شیمی و مهندسی شیمی ایران، (3) 35: 87 تا 97 (1395).
[6] Boaventura G.R., Barbosa A.C., East G.A., Multivessel System for Cold-Vapor Mercury Generation Determination of Mercury in Hair and Fish, Biol. Trace Elem. Res., 60: 153-161 (1997).
[7] Mermet M., Otto M., Widmer H.M., Keller R. (Ed.), Analytical Chemistry: A Modern Approach to Analytical Science, Wiley-VCH, Weinheim, pp. 433–463 (2004).
[7] Sertova N., Petkov I., Nunzi J.-M., Photochromism of Mercury(II) Dithizonate in Solution, J. Photochem Photobiol A Chem., 134: 163-168 (2000).
[8] Marijic V.F., Raspor B., Metal Exposurassessment in Native Fsh, Mullus Barbatus L., from the Eastern Adriatic Sea, Toxicol. Lett., 168: 292-301 (2007).