تعیین ضریب های فعالیت یون ها و نمک های اصلی دریاچه اورمیه

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 اورمیه، دانشگاه صنعتی اورمیه، گروه مهندسی شیمی

2 اورمیه، دانشگاه صنعتی اورمیه، گروه مهندسی معدن

چکیده

 مطالعه ‌های انجام شده بر روی دریاچه اورمیه تاکنون شامل بررسی ترکیب شیمیایی آن بوده و بررسی ترمودینامیک و همچنین ضریب فعالیت یون‌ها و نمک‌های موجود که برای تهیه نمودارهای فازی دریاچه دارای اهمیت زیادی از لحاظ نظری و عملی است، مورد توجه قرار نگرفته است. در این پژوهش محاسبه ضریب‌ های فعالیت یون‌ها و نمک‌ها با فرض همگن بودن آب دریاچه، در دمای °C25 و نیز با استفاده از اطلاعات منتشر شده در مورد غلظت یون‌های دریاچه در سال‌های گذشته انجام شده است. با استفاده از مدل پیتزر و نتیجه ‌های به دست آمده، حلالیت و ضریب اشباع برای هریک از نمک‌ها تعیین شده است. نتیجه های محاسبه‌ ها نشان می‌دهد که آب دریاچه اورمیه نسبت به املاحی مانند مگنزیت و دولومیت فوق اشباع است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


[1] بررسی هیدروشیمی دریاچه ارومیه، پایگاه ملی داده­های علوم زمین (1374).
[2] گزارش مطالعات ژئوشیمیایی و بررسی امکان استحصال املاح دریاچه ارومیه، سازمان صنایع و معادن آذربایجان غربی (1379).
[3] Millero F.J., Physico-Chemical Study of the Dead Sea Waters, I. Activity Coefficients of Major Ions in Dead Sea Water, Marine Chemistry, 11, pp. 209 (1982).
[4] Millero F.J., Physico-Chemical Study of the Dead Sea Waters, II. Density Measurements and Equation of State of Dead Sea waters at 1 atm, Marine Chemistry, 11, p. 477 (1982).
[5] Feistel R., Marion G.M., A Gibbs–Pitzer Function for High-Salinity Sea Water Thermodynamics, Progress in Oceanography, 74, p. 515 (2007).
[6] Hamrouni B., Dhahbi M., Thermodynamic Description of Saline Waters - Prediction of Scaling Limits in Desalination Processes, Desalination, 137, p. 275 (2001).
[7] Millero F.J., Thermodynamic and Kinetic Properties of Natural Brines, Aquat Geochem, 15, p. 7 (2009).
[8] Anati D.A., How Much Salt Precipitates from the Brines of a HypersalineLake? The Dead Sea as a Case Study, Geochimica et Cosmochimica Acta, 57, p. 2191 (1992).
[9] Zuddas P., Mucci A., Kinetics of Calcite Precipitation from Seawater: II. The Influence of the Ionic Strength, Geochimica et Cosmochimica Acta, 62, p. 757 (1998).
[11] Eimanifar A., Mohebbi F., UrmiaLake (Northwest Iran): a Brief Review, Saline Systems, 16 May (2007).
[12] Alipour S., Hydrogeochemistry of Seasonal Variation of Urmia Salt Lake, Iran, Saline Systems, 11 July (2006).
[13] جواد طلوعی، مصطفی کبیری بدر، فریدون غضبان، " هیدروشیمی دریاچه ارومیه" اولین همایش زمین‌شناسی دریایی ایران با نگرشی ویژه به دریای عمان، دانشگاه سیستان و بلوچستان(1376).
[14] Anderson G.M., “Thermodynamics of Natural Systems”, CambridgeUniversity Press, New York, (2005).
[15] Pabalan R.T., Pitzer K.S., “Mineral Solubilities in Electrolyte Solutions, Activity Coefficients in Electrolyte Solutions", p. 435, CRC Press, Boca Raton, Florida, (1991)
[16] Harvie C.E., Weare J.H., The Prediction of Mineral Solubilities in Natural Waters: The Na-K-Mg-Ca-Cl-SO4-H2O Systems from Zero to High Concentration at 25 C, Geochim. et Cosmochim. Acta, 44, p. 981 (1980)
[17] Plummer L.N., Parkhurst D.L., Fleming G.W., Dunkle S.A., A Computer Program Corporating Pitzer's Equations for Calculation of Geochemical Reactions in Brines, U.S. Geological Survey Water-Resources Investigations Report, 88-4153, pp. 310-319 (1988).
[18] علی حق­طلب، محمد دهقانی تفتی، حسن پهلوانزاده، مدل UNIQUAC-NRF برای محاسبه حلالیت گازهای اسیدی درحلال­های آبی آلکانول آمین، نشریه شیمی و مهندسی شیمی ایران، (2) 26(1386).
[19] Xingqi L., Keqin C., Shengsong Y., Geochemical Simulation of the Formation of Brine and Salt Minerals Based on Pitzer Model in Caka Salt Lake, Science in China Ser. D Earth Sciences, 47(8), p. 720 (2004).
[20] Pitzer K.S., Kim J.J. Thermodynamics of Electrolytes IV Activity and Osmotic Coefficients for Mixed Electrolytes, Am. Chem. Soc., 96, p. 5701 (1974)
[21] Pitzer K.S., Mayorga G., Thermodynamics of Electrolytes, II. Activity and Osmotic Coefficients for Strong Electrolytes with one or Both Ions Univalent, J. Phys, Chem., 77, p. 2300 (1973).
[22] Pengsheng S., Yan Y., Thermodynamics and Phase Diagram of the Salt LakeBrine System at 25°CI. Li +, K +, Mg2+/CI, SiO42, H20 System, Calphad, 25(3), p. 329 (2001).
[23] Merkel B.J., Friedrich B.P., “Groundwater Geochemistry A Practical Guide to Modeling of Natural and Contaminated Aquatic Systems” Springer-Verlag Berlin Heidelberg, (2005).
[24] سید کاظم علوی پناه، مهندس کمال خدائی، دکتر منصور جعفر بیگلو، مطالعه کارایی داده های ماهوار های در بررسی کیفیت آب در دو سوی میانگذر دریاچه ارومیه، پژوهش­های جغرافیایی، 53 ، ص­ص 57-69 (1384).
[25] جعفر عبداللهی شریف، عارف علیپور، مجتبی مختاریان اصل،  بررسی تغییرات هیدرولوژیکی حوضه آبریز دریاچه ارومیه طی دهه اخیر و تاثیر آن بر سطح آب دریاچه، ششمین کنفرانس زمین شناسی مهندسی و محیط زیست ایران، دانشگاه تربیت مدرس، مهر (1388).
[26] سیما رضوان طلب، الهام جنت دوست، محمد حسین امراللهی، مدلسازی حلالیت و رسوب منیزیم در آب دریاچه ارومیه، چهارمین همایش و نمایشگاه تخصصی مهندسی محیط زیست، تهران، آبان (1389).
[27] هنگامه علیقلی، غفلت از ذخایر 4 میلیارد تنی شوراب ارومیه، روزنامه ایران، هشتم آذر (1386).